Telltale rulez

Home

Dawno nie pisałem już o elektronicznej rozrywce. Raz, że mam coraz mniej i mniej czasu na granie, a dwa, że chyba się starzeję i coraz trudniej znaleźć jakiś tytuł, który zwróci moją uwagę. Ostatnio udało się to jednak jednemu ze studiów developerskich i to aż dwukrotnie. Mam na myśli Telltale Games i ich dwie produkcje: Walking Dead sezon 1 oraz 2 oraz ostatnio The Wolf Among Us.
Żywe trupy powstały na bazie, swoją drogą genialnej, serii komiksów Roberta Kirkmana pod tym samym tytułem  Od jakiegoś czasu możemy też oglądać serial na ich kanwie produkowany przez stację AMC. Jeśli lubcie te klimaty to też polecam. Wracając jednak do samej gry to jest ona zbliżona do przygodówki point-and-click, chociaż dla mnie jest to przede wszystkim interaktywny, mega wciągający serial,w którym nasze decyzję wpływają na dalsze losu bohaterów. Naprawdę chylę czoła przez scenarzystami bo pomimo tego, że przeczytałem komiks, obejrzałem serial nadal potrafili mnie zaskoczyć, a niektóre sceny po prostu wbijają w fotel. Szczególnie polecam granie po zmroku, przy zgaszonym świetle i ze słuchawkami na uszach. Osobiście nie mogę doczekać się kontynuacji.

Drugi tytuł osadzony jest w tym samym stylu interaktywnego serialu. Nie zdradzę dużo jeśli powiem, że opowiada o postaciach z bajek (na przykład tytułowym złym wilku), które żyją w ukryciu we współczesnym Nowym Yorku. Może i brzmi to niedorzecznie i przypomina grę dla dzieci, ale w rzeczywistości jest to bardzo mroczny thriller, w żadnym wypadku nie dla dzieci. Jestem dopiero na początku grania, a raczej oglądania pierwszej serii, i zapowiada się równie dobrze jak Walking Dead.



Jeśli lubicie dobre, mocne historie i gry to szczerze polecam i bynajmniej nie jest to wpis sponsorowany. Zaletą obu tytułów jest to, że można do nich usiąść na kilkanaście minut i nieśpiesznie popychać przygodę do przodu. Ostrzegam jednak, że jeśli Was wciągnie to grozi Wam nieprzespana noc.

Token Content in state Epilog would result in an invalid XML document

Home

To kolejny post z serii ku pamięci aby oszczędzić innym bólu. Otóż po wprowadzeniu zmian do logiki pewnego web service'u i napisaniu testów jednostkowych, postanowiłem go jeszcze przetestować integracyjnie przy pomocy skądinąd fajnego narzędzia SoapUI. Zacząłem od przygotowałem komunikatu XML do wysłania do usługi. Poszło szybko i myślałem, że to już prawie koniec mojej pracy. Niestety był to dopiero początek, gdyż okazało się, że po wysłaniu komunikatu serwer zwraca błąd jak poniżej:

Token Content in state Epilog would result in an invalid XML document.

Zdziwiłem się ponieważ to nie był pierwszy raz kiedy przechodziłem przez tą procedurę i nigdy z czymś takim się nie spotkałem. Początkowo pomyślałem, że to wina moich zmian, ale testy przy użyciu starej wersji kodu dały ten sam wynik. W następnej kolejności sprawdziłem, wiec czy używane przeze mnie wcześniej komunikaty/żądania dają ten sam błąd, ale działały poprawnie. W tym momencie wiedziałem już, że coś jest nie tak z tym konkretnym żądaniem. Zacząłem z niego wycinać kolejne elementy, aż pozostał prawie pusty, a błąd wciąż występował. W tym momencie mnie oświeciło i postanowiłem podejrzeć to czego nie widać gołym okiem czyli białe znaki. Kiedy to zrobiłem zakląłem szpetnie ponieważ przyczyną problemu okazał się znak nowej linii na końcu komunikatu - tuż po tagu zamykającym.

10000 UserObjects

Home

10000 to limit User Objects jakie na moim sprzęcie mogła zaalokować aplikacja zanim się wywaliła. 10000 to w gruncie rzeczy bardzo duża liczba i jeśli osiągamy ten limit to z dużą pewnością mamy jakiś problem i tak było w przypadku aplikacji napisanej w WinForms jaką miałem naprawić.

Po podłączeniu się debugger'em do aplikacji szybko stwierdziłem, że problem dotyczy jednej z kontrolek, która była alokowana dynamcznie w pętli. Na menadżerze zadań bardzo ładnie było widać jak wzrasta liczba User Objects z każdą kolejną instancją tej kontrolki. Nie byłem natomiast pewny czemu te kontrolki nie były zwalniane pomimo, że były usuwane z UI i nie było na nich wskazań (jak się później okazało pozornie). Tutaj z pomocą przyszedł ANTS Memory Profiler. Jedno uruchomienie i już wiedziałem w czym tkwi problem. Mrówki pokazały, że nie zwolnione kontrolki wciąż są wskazywane przez obiekt klasy System.Windows.Forms.DropTarget.

To dość częsty błąd, a dzieje się tak jeśli kontrolka wspiera Paste & Copy i w związku z tym ma ustawioną właściwość AllowDrop na true. Powoduje to, że kontrolka wskazywana jest przez wspominany obiekt klasy DropTarget dopóki nie ustawimy AllowDrop z powrotem na false. Poprawka błędu okazała się więc trywialna. Wystarczyło, że przy usuwaniu kontrolki z UI ustawiłem tą właściwość na false. W sumie drobna rzecz, ale łatwa do pominięcia.

Jeszcze krótki komentarz odnośnie technologii WPF. Tutaj też mamy właściwość AllowDrop, ale opisany problem nie występuje ponieważ WPF ma zupełnie inne bebechy niż WinForms.

Od jakiej wartości zaczynają się indeksy tablic w C#?

Home

To post z serii ciekawostki. Większość z Was zapytana od jakiej wartości zaczynają się indeksy tablic w C# odpowie z pewnością, że od 0 i tego należy się trzymać, ale są pewne wyjątki. Oto przykład na jaki natknąłem się eksplorując czeluście platformy .NET pokazujący jak stworzyć tablicę 10x10 z indeksami zaczynającymi się od 5:

var array = Array.CreateInstance(typeof(int), new[] { 10, 10 }, new[] { 5, 5 });
var array2 = (int[,]) array;

A teraz mały przykład użycia:

array2[1,3] = 1 // Out of bounds array index
array2[5,6] = 1 // OK
array2[15,14] = 1 // Out of bounds array index
array2[14,14] = 1 // OK

Oczywiście nie byłbym sobą gdybym nie spróbował tego samego z tablicą jednowymiarową:

var array = Array.CreateInstance(typeof(int), new[] { 10 }, new[] { 5 });
var array2 = (int[]) array;

Taka próba rzutowania zakończy się niestety, a może na szczęście, wyjątkiem o treści:

Unable to cast object of type 'System.Int32[*]' to type 'System.Int32[]'.

Co oznacza zapis System.Int32[*]? Mówiąc szczerze nie jest do końca pewny. Bazując jednak na poniższym teście:

Console.WriteLine(new int[10].GetType()); 
Console.WriteLine(Array.CreateInstance(typeof(int), new[] { 10 }, new[] { 0 }).GetType());
Console.WriteLine(Array.CreateInstance(typeof(int), new[] { 10 }, new[] { 5 }).GetType()); 
Console.WriteLine(new int[10,10].GetType()); 
Console.WriteLine(Array.CreateInstance(typeof(int), new[] { 10, 10 }, new[] { 5, 5 }).GetType()); 

Który wypisze na ekran takie wyniki:

System.Int32[]
System.Int32[]
System.Int32[*]
System.Int32[,]
System.Int32[,]

Można stwierdzić, że nazwa typu TYP[*] oznacza po prostu tablicę jednowymiarową z indeksem nie zaczynającym się w zerze.

Na koniec jeszcze jedna ciekawostka. Rzutowanie System.Int32[*] na System.Int32[] w kodzie programu nie powiedzie się, ale już w oknie Quick Watch albo Immediate Window już tak:

Zużycie procesora przez wskazany proces

Home

Potrzebowałem ustalić programowo bieżące zużycie procesora przez wskazany proces. Zacząłem od przyjrzenia się licznikom wydajności i szybko naklepałem coś takiego:

var p = Process.GetProcessById(id);
var counter = new PerformanceCounter("Process", "% Processor Time", myProcess.ProcessName);
Console.WriteLine("Processor %: {0}", counter.NextValue());

Przetestowałem i wyniki okazały się dziwne ponieważ czasami uzyskiwałem zużycie większe niż 100%. Chwila, ale przecież mam 8 rdzeniowy procesor. Spróbujmy więc czegoś takiego:

Console.WriteLine("Processor %: {0}", counter.NextValue() / Environment.ProcessorCount);

To już działało dobrze. Postanowiłem jednak poszukać alternatywnego sposobu i przyjrzałem się co oferuje klasa Process. Szybko znalazłem właściwość Process.TotalProcessorTime, która zgodnie ze swoją nazwą zwraca całkowity czas procesora zużyty przez dany proces począwszy od jego uruchomienia. Ja potrzebowałem natomiast aktualnego zużycia. Trochę myślenia, szukania w Internecie (na przykład tutaj) i szybko dopisałem coś takiego:

public class Utils
{
    public class ProcessorUtilizationInfo
    {
        public TimeSpan LastProcessorTime { get; set; }
        public DateTime LastCheck { get; set; }
        public double Value { get; set; }
        public Process Process { get; set; }
    }

    public static ProcessorUtilizationInfo GetProcessorUtilization(ProcessorUtilizationInfo info)
    {
        info.Process.Refresh();

        var now = DateTime.Now;
        var elapsed = now - info.LastCheck;
        var processorTime = (info.Process.TotalProcessorTime - info.LastProcessorTime);

        info.LastProcessorTime = info.Process.TotalProcessorTime;
        info.LastCheck = now;
        info.Value = processorTime.TotalMilliseconds / elapsed.TotalMilliseconds / Environment.ProcessorCount;

        return info;
    }
}

Dla przejrzystości pominąłem walidację danych. Klasa pomocnicza ProcessorUtilizationInfo jest potrzebna gdybyśmy chcieli wołać metodę GetProcessorUtilization wielokrotnie dla tego samego procesu. Ktoś może marudzić, że używam DateTime.Now, że wynik może być nieprecyzyjny, ale moje testy pokazały, że zastosowanie licznika wydajności i metody GetProcessorUtilization daje podobny rezultaty. Przykład użycia metody GetProcessorUtilization wygląda następująco:

var p = Process.GetProcessById(id);
var info = new Utils.ProcessorUtilizationInfo {Process = p};
Console.WriteLine("Processor %: {0}", Utils.GetProcessorUtilization(info).Value * 100);

Do opisanych 2 sposobów uzyskania aktualnego zużycia procesora dla wskazanego procesu mam jedno zastrzeżenie. Otóż oba rozwiązania dają co prawda bardzo zbliżone wyniki (zaobserwowałem różnice rzędu 0.1 - 0.2%), ale wyniki te różniły się nawet o 1% od tego co pokazywał menadżer zadań. Ktoś wie dlaczego? Może znacie lepsze rozwiązanie postawionego problemu?

Sortowanie w czasie liniowym

Home

Teoria mówi, że optymalna złożoność obliczeniowa dla algorytmów sortowania opartych o porównywanie wynosi O(nlogn), czyli, innymi słowy, szybciej być już nie może. Taką złożoność optymistyczną ma na przykład używany w .NET algorytm sortowania szybkiego. Ale chwila, co to znaczy sortowanie oparte o porównywanie? To w ogóle istnieje inna możliwość? Przecież, aby posortować na przykład listę liczb całkowitych, to trzeba je porównywać!

Okazuje się, że do problemu można podejść inaczej. Jeśli zrezygnujemy z porównywania, to, pod pewnymi warunkami, osiągniemy złożoność liniową O(n). Niby szybciej, ale czy rzeczywiście warto się tym przejmować? Postanowiłem to sprawdzić i porównałem zachowanie algorytmu sortowania używanego przez .NET, naiwnej rekurencyjnej implementacji sortowania szybkiego oraz algorytmu sortowania w czasie liniowym o nazwie sortowanie przez zliczanie.

Sortowanie przez zliczanie zostało opisane choćby na Wikipedii, dlatego tutaj przybliżę tylko jego ideę. Zacznijmy od tego, że algorytm ten bardzo dobrze nadaje się do sortowania liczb całkowitych z zadanego zakresu, powiedzmy od K do N. Im N mniejsze tym lepiej i jest to oczywiście istotne jego ograniczenie. Jego działanie opiera się na policzeniu, ile razy w tablicy do posortowania pojawiła się liczba K, ile razy liczba K + 1 ... i ile razy liczba N. W tym celu wystarczy odwiedzić każdy element tablicy tylko raz. Kiedy mamy już te informacje, sortowanie właściwie jest zakończone. Na przykład: jeśli liczba 0 wystąpiła 10 razy, a liczba 3 wystąpiła 2 itd., to jako wynik wypiszemy najpierw 10 razy 0, potem 2 razy 3 itd.

Wyniki porównania wspomnianych 3 algorytmów zaprezentowałem na 2 wykresach poniżej. Oś X pokazuje liczbę elementów do posortowania, a oś Y czas sortowania w ms. Pierwszy wykres pokazuje przypadek, kiedy dane do posortowania zawierały liczby z zakresu od 0 do 100, a drugi od 0 do 100 tysięcy.



Wnioski są następujące, niektóre bardzo ciekawe:

• Dla małego zakresu liczb naiwna implementacja sortowania szybkiego działa bardzo słabo (mamy tutaj pesymistyczny przypadek i złożoność O(n^2)).
• Nie widać tego na wykresie, lecz dla małego zakresu liczb sortowanie przez zliczanie jest nieznacznie szybsze od implementacji używanej przez .NET: dla 1 miliona elementów jest to 15 ms w porównaniu do 64 ms.
• W związku z tym pojawia się pytanie, czym różni się naiwna rekurencyjna implementacja sortowania szybkiego od tej używanej przez .NET? Można by o tym dużo napisać, więc tutaj tylko zasygnalizuję o co chodzi. Otóż w rzeczywistości .NET używa tzw. sortowanie introspektywnego, który stanowi połączenie "zwykłego" sortowania szybkiego, sortowania przez kopcowanie i sortowania przez wstawianie, przez co wyeliminowano przypadek pesymistyczny, kiedy QuickSort ma złożoność wielomianową.
• Dla dużego zakresu elementów różnica pomiędzy 3 porównywanymi algorytmami zaciera się chociaż rekurencyjna implementacja QuickSort jest wciąż najwolniejsza, a sortowanie przez zliczanie jest trochę szybsze od tego co oferuje .NET.
• Sprawdziłem czas sortowania dla maksymalnie 50 milionów elementów i trwało to 2 s dla sortowanie przez zliczanie oraz 5 s dla hybrydowego.
• Wniosek końcowy jest taki, że biorąc pod uwagę ograniczenia i wady sortowania przez zliczanie oraz to, jak dobrze działa implementacja hybrydowa w .NET należy jej po prostu używać i nie zastanawiać się specjalnie nad innymi wynalazkami.

Desktop Heap

Home

W swojej pracy bardzo lubię dowiadywać się o zupełnie nowych rzeczach, o których jeszcze nigdy nie słyszałem. Ostatnio taką nowością dla mnie było pojęcie desktop heap (sterta pulpitu???). Jest to coś, czym 99% z nas przez 99% czasu nie ma potrzeby się zajmować, a zainteresujemy się tym dopiero, jak to często bywa, kiedy pojawią się kłopoty.

Ja spotkałem się z desktop heap przy okazji problemów z usługami systemowymi tj. jeszcze kilka minut temu nie było kłopotów i nagle przestały się uruchamiać. W logu systemowym pojawił się natomiast komunikat podobny do poniższego:

Could not find file ‘C:\WINDOWS\TEMP\ayui23kj.dll’

Kolega znalazł artykuł, który jako winowajcę wskazywał właśnie desktop heap i było to strzałem w dziesiątkę. Pojęcie to zostało dobrze opisane w tym artykule, dlatego tutaj opiszę je tylko pokrótce. Zacznijmy od tego, że w systemie Windows mamy pojęcie sesji (ang. session) pod którym kryje się ogół zasobów powiązanych z pojedynczym zalogowanym użytkownikiem.

W ramach sesji może istnieć wiele window station. Obsługują one schowek i zawierają w sobie różne procesy oraz pulpity (ang. desktop). Warto zapamiętać, że tylko jedna stacja może komunikować się z użytkownikiem i nazywa się ona Winsta0.  Co okaże się ważne później, wszystkie usługi systemowe działające na tym samym koncie zostają przydzielone do tej samej stacji.

To dość daleka analogia, ale stacja przypomina mi domeny aplikacyjne znane z platformy .NET. Domeny aplikacyjne to takie małe procesy, które służą zwiększeniu bezpieczeństwa przez separację różnych zadań od siebie, a więc oba pojęcia mają podobną rolę.

Wspomniane pulpity zawierają w sobie wirtualną/logiczną przestrzeń, na której można coś wyświetlić. To również pojemniki na obiekty interfejsu użytkownika takie, jak okna i menu. Dokładniej obiekty te przechowywane są w części pulpitu zwanej właśnie stertą. Problem polega na tym, że sterta ma ograniczoną wielkość i może się zapełnić, i tak było w moim przypadku.

Wielkością sterty można co prawda sterować (patrz tutaj oraz tutaj), ale pytanie brzmi co spowodowało jej przepełnienie. W moim przypadku problemem okazała się zła obsługa niezarządzanych zasobów przez jedną z usług. Zasoby te nie były poprawnie zwalniane i wypełniały stertę, dodatkowo blokując inne usługi. Po wprowadzeniu poprawki problem z uruchomieniem usług ustąpił.

Na koniec chcę zwrócić uwagę na jedną rzecz. Ta jedna usługa blokowała inne bo wszystkie działały na tym samym koncie. W związku z tym korzystały z tej samej stacji, pulpitu i sterty. To co potwierdziło przepełnienie sterty był fakt, że zmiana konta używanego przez usługę powodowała, że można ją było poprawnie uruchomić. Innymi słowy zmiana konta powodowała przeskoczenie do innej stacji, a więc również do innej, nie wypełnionej sterty.

Czy użycie if zamiast else if ma znaczenie?

Home

Historia zaczyna się od prostego fragmentu kodu pokazanego poniżej. Kod ten to fragment walidatora, ktory ma za zadanie określić, czy dane są prawidłowe. Jeśli nie, to zmienna isValid powinna zostać ustawiona na false.

var isValid = true;

if (condition_1)
   isValid = false;

if (condition_2)
   isValid = false;

Kod ten działał do momentu, kiedy wprowadzono do niego małą zmianę pokazaną poniżej. Było to pewne uszczegółowienie logiki walidacji danych wejściowych.

var isValid= true;

if (condition_1)
   isValid = false;

if (condition_2)
   isValid = false;
//Wprowadzona zmiana
else 
{
   if (condition_3)
      isValid = true;
   else if (condition_4)
      isValid = false;
}

Po zastanowieniu się z pewnością stwierdzicie, że coś tutaj nie pasuje. Problem polega na tym, że w określonych warunkach zmienna isValid może zostać z powrotem ustawiona na true nawet jeśli wcześniej stwierdzono, że dane są błędne i ustawiono ją na false!

Może są jakieś rzadkie i dziwne przypadki kiedy błędne dane mogą stać się nagle poprawne, ale w przypadku, z jakim się spotkałem, był to ewidentny błąd i przeoczenie albo brak zrozumienia działania kodu. Moim zdaniem błąd tkwi jednak w jeszcze jednym miejscu tj. w użyciu wielu if'ów zamiast konstrukcji else if w kodzie pokazanym na samym początku. Gdyby początkowy kod wyglądał w ten sposób:

var isValid = true;

if (condition_1)
   isValid = false;
// else if zamiast if
else if (condition_2)
   isValid = false;

To nawet jego modyfikacja w opisany wcześniej sposób nie spowodowałaby, że walidator pozwolił na kontynuację przetwarzania pomimo błędnych danych. Może wydawać się, że kilka if'ów zamiast użycia else if nie robi różnicy bo to przecież oczywiste jak ten kod działa. Może i oczywiste, ale tu i teraz. Za kilka tygodni lub miesięcy, dla kogoś innego, może już nie być takie oczywiste. Ktoś inny może również to po prostu przeoczyć.

Tworząc kod trzeba się starać, aby był możliwie łatwy do zrozumienia, rozszerzania i wprowadzania zmian, a w tym celu w przypadkach podobnych do opisanego wystarczy po prostu użycie trochę inne konstrukcji językowej, która lepiej wyrazi nasze zamiary innym.

LaTeX + PDF + obrazki

Home

Korzystając z LaTeX'a dokumenty PDF można tworzyć na przynajmniej dwa sposoby. Te znane mi to:

• Pliki źródłowe *.tex -> dokument w formacie DVI -> PDF
• Pliki źródłowe *.tex -> PDF

W pierwszym przypadku używamy dwóch programów tj. latex.exe oraz dvipdfm.exe, a w drugim tylko jednego tj. pdflatex.exe. Do tej pory stosowałem pierwsze podejście, ale w pewnym momencie chciałem skorzystać z szablonu, który był dostosowany do drugiego podejścia. I tu zaczęły się problemy, na których straciłem dużo czasu, a więc piszę ten post ku pamięci. Problemy te dotyczyły osadzania obrazków w dokumencie PDF.

Pierwszy problem polegał na tym, że kompilator krzyczał, że nie rozpoznaje rozszerzenia PS. To udało mi się przewalczyć w miarę szybko zmieniając rozszerzenia na EPS. Dziwne, ale zadziałało. Jakie było jednak moje zdziwienie kiedy po otworzeniu wygenerowanego dokumentu PDF nie znalazłem w nim żadnych obrazków, a dokładniej w miejscach przeznaczonych na obrazki widniały białe obszary o rozmiarze obrazków! Rozwiązanie okazało się jest dziwniejsze niż wcześniej. Otóż, wystarczyło z nazwy obrazka usunąć rozszerzenie czyli zamiast obrazek.eps wpisać obrazek.

Na tym nie koniec. Po jakimś czasie udało mi się doprowadzić do sytuacji kiedy obrazki były widoczne w dokumencie PDF zarówno kiedy nazwa zawierała rozszerzenie jak i bez niego. Otóż w celu umieszczenia w dokumencie obrazka w formacie JPG najpierw konwertuję go do formatu PS przy pomocy programu jpeg2ps.exe. Nie pamiętam już dlaczego, ale jpeg2ps.exe używałem z przełącznikiem -b. Nie wnikając w szczegóły do czego służy, po jego usunięciu problem ustąpił.

Mam nadzieję, że te krótkie wskazówki oszczędzą komuś czasu. Cały czas uważam, że LaTeX jest wspaniałym narzędziem, ale czasami potrafi doprowadzić do szewskiej pasji.

Konferencja wewnątrz-firmowa - edycja 2

Home

Rok temu tutaj oraz tutaj opisałem zorganizowaną przez siebie konferencję wewnątrz-firmową. W tym roku odbyła się jej druga edycja. O szczegółach organizacyjnych nie będę pisał, aby się nie powtarzać. Z drobnymi szczegółami wyglądało to podobnie. Tematy prezentacji były przynajmniej tak ciekawe, jak przed rokiem i można było posłuchać następujących wystąpień:

Janusz Prusaczyk - Introduction to PowerShell scripting

Paweł Kupis - C# 5.0 Async Feature (async/await) and Synchronization Context – the old new friends

Marcin Wierzbicki - Praktyczny pomiar i atrybucja efektywności portfela inwestycji finansowych

Kamil Langowski - Wolfram Alpha: Computational Knowledge Engine

Adam Juszkiewicz - Mobile game development in Unity

Albert Skłodowski - Design Patterns in Functional Programming

Daniel Celeda - Kręgosłup programisty

Jaroslaw Trafidlo - Czy możemy czuć się bezpiecznie podłączając komputer do sieci?

Damian Orzechowski - Silniki gier komputerowych

Paweł Kaczan - Claims based itentity

Mikołaj Barwicki - Science of Motivation

Michał Komorowski - Debuggery historyczne, co to takiego?

Konferencja ponownie udała się i nie jest to tylko moja opinia. Znowu można było posłuchać o najróżniejszych rzeczach, typowo technicznych, wymagających więcej i mniej uwagi, luźnych... i właśnie to mi się w tym wszystkim najbardziej podoba. Być może się powtórzę, ale pozwala to dowiedzieć się o rzeczach, którymi na co dzień zupełnie się nie interesujemy i nawet do głowy nam nie przyjdzie, że jednak warto. Zdecydowanie polecam.

Mam też trochę wniosków na przyszłość. Było bardzo fajnie, ale zawsze może być lepiej. Jednym z pomysłów na poprawę jest wprowadzenie szablonu prezentacji z przykładami oraz ostrego limitu na poziom slajdów. Szablon powinien zapewnić, że wszystkie prezentacje będą równie czytelne oraz, że nikogo nie porwie zbytnia fantazja przy tworzeniu slajdów ;) Limit na liczbę slajdów powinien natomiast ułatwić zmieszczenie się w czasie. Po głowie chodzi mi również zaproszenie na konferencję ludzi z poza firmy. Może to być trudne do zrealizowania, ale może się uda. Co o tym myślicie, bylibyście chętni do wzięcia udziału w takim wydarzeniu?

Z nowości względem poprzedniej edycji, w tym roku wystąpienia były nagrywane. A wszystko dzięki uprzejmości Jarka Trafidło, który udostępnił kamerkę z serii GoPro, był operatorem, a także poddał zgromadzony materiał obróbce. Jeśli ktoś nie był na jakiejś prezentacji, to będzie mógł ją teraz obejrzeć na spokojnie w domu.

Z mojej perspektywy ogromnym dodatkowym plusem tych nagrań jest to, że w końcu mogłem sporzeć na siebie od tej drugiej strony. Przyznam, że to trochę dziwne uczucie, bo głos brzmi jakoś tak inaczej i w ogóle percepcja siebie się zmienia. Na przykład, wiedziałem, że dużo gestykuluję, ale nagranie pokazało, że chyba zbyt dużo. Po drugie, występując wydawało mi się, że ogólnie stoję w miejscu i tylko od czasu do czasu zrobię krok w jedną albo w drugą stronę. Nagranie znowu uświadomiło mi, że poruszam się więcej niż mi się wydaje, a to kroczek w tą, a to kroczek w drugą. Nie mówię, że trzeba stać w miejscu, ale zbytnia ruchliowść również przeszkadza. Bardzo cenne wskazówki na przyszłość.

1.25 biliona dolarów

Home

Niedawno przygotowując prezentację na temat debugger'ów historycznych i szukając informacji na temat kosztu naprawiania błędów natknąłem się na ciekawe badanie na ten temat. Prezentowane wyniki wydały mi się na tyle ciekawe, że postanowiłem się nimi z Wami podzielić.

Publikację, o której mowa, można znaleźć na portalu citiseerx, a tytułowe 1.25 biliona dolarów to według autorów tego opracowania globalny koszt wytwarzania oprogramowania na świecie. Co dla nas ciekawe, połowa z tej sumy przypada na pensje programistów, czyli bagatela 625 miliardów dolarów. Autorzy badania szacują również, ile z tego przypada na naprawianie błędów, właściwe programowanie..., ale nie o tym będę pisać.

Pozwolę sobie natomiast pociągnąć temat wynagrodzeń. Otóż, według IDC, estymowana liczba profesjonalnych programistów na świecie to 11 005 000. Z prostego dzielenia wynika więc, że globalnie uśredniona pensja programisty to 56 792 dolarów, co po aktualnym kursie daje 173 357 złotych, czyli średnio 14 446 złotych miesięcznie brutto.

Czy to dużo czy mało? Dla przeciętnego Kowalskiego zapewne bardzo dużo. Dla tych z nas, którzy tyle nie zarabiają, też będzie to sporo. Niektórzy powiedzą natomiast, że można zarabiać jeszcze więcej, a jakby dostać dobrą robotę za granicą, to ta suma wyda się mała. Należy też pamiętać, że te wyliczenia są uproszczone, a średnia to wrzucenie wszystkie do jednego wora. Wynik pokazuje jednak, że tak globalnie nie powinniśmy narzekać.

Na tą średnią można też spojrzeć inaczej. Truizmem będzie stwierdzenie, że otrzymana średnia dzieli programistów na tych co zarabiają mniej i na tych co zarabiają więcej. Odpowiadając jednak na pytanie, jak średnia pensja programisty w Polsce kształtuje się względem średniej globalnej uzyskamy przybliżoną informację o tym, czy pensje powinny rosnąć czy nie. Osobiście sądzę, że nasza lokalna średnia jest zauważalnie niższa, a więc jest pole do wzrostów. I tym optymistycznym stwierdzeniem zakończę.

PS.

Kiedy skończyłem pisać ten krótki artykuł zdałem sobie sprawę, że dokładam swoje 3 grosze do dyskusji, która rozgorzała po publikacji IT-arystokracja... na przykład na facebook'u czy blogach. Nie było to jednak zamierzone.

CareerCon 2014 - Kraków

Home

Jakiś czas temu otrzymałem propozycję wystąpienia na konferencji CareerCon w Trójmieście. W tamtym momencie nie miałem na to czasu, ale trochę później miała odbyć się konferencja w Krakowie. Zaproponowałem więc wzięcie w niej udziału i wygłoszenie prezentacji na temat automatycznych testów integracyjnych. Od około roku nie miałem okazji niczego prezentować. Dlatego początkowo miałem wątpliwości i obawy, ale cieszę się, że przemogłem lenistwo i asekuranctwo. Korzystając z tej okazji zaplanowaliśmy z żoną krótki weekend w Krakowie, a więc udało się połączyć przyjemne z pożytecznym, a właściwie przyjemne z przyjemnym.

Nie lubię i raczej nie umiem improwizować. Dlatego do przygotowania prezentacji podszedłem skrupulatnie. Temat już miałem. Następnie zastanowiłem się i ułożyłem sobie w głowie, o czym chcę powiedzieć. Na prezentację dostałem około 30 minut, a więc tyle czasu, aby coś już powiedzieć, ale za mało, aby wchodzić w szczegóły. Z góry odrzuciłem więc programowanie na żywo itp. W kolejnym kroku zabrałem się za przygotowanie pierwszej wersji prezentacji. Poszło gładko. W tej kwestii od dawna trzymam się zasady minimalizmu, czyli moje prezentacje mają białe tło, czarną i szarą czcionkę oraz niebieskie wypunktowania. Dodatkowo staram się minimalizować liczbę słów na slajdach - to akurat najtrudniejszy element. Przyjmuję też 2-3 minuty na jeden slajd, a ostatecznie wyszło mi 14 slajdów włączając slajd tytułowy i pożegnalny.

Prezentacja prezentacją, ale trzeba ją jeszcze wygłosić. Zabrałem się więc za ćwiczenia. Pierwsza próba, pomimo tego, że przecież wiedziałem, co chcę powiedzieć wyszła słabo. Zatrzymywałem się, aby się zastanowić, plątałem się w zeznaniach itp. Kolejnym razem było już lepiej, wprowadziłem również poprawki do prezentacji. Za trzecim razem widownią była żona. Dostałem kilka merytorycznie celnych uwag oraz uwagę abym uważał na tempo i się nie śpieszył. Prezentację przećwiczyłem sobie jeszcze przed wyjazdem. Dzięki tym kilku próbom zawartość slajdów znałem na pamięć. Sądzę, że w razie czego obyłbym się bez nich. W ramach przygotowań poprosiłem również organizatorów o informacje na temat wyglądu sali, czy jest tam podwyższenie, jak wygląda sprawa nagłośnienia, co ze sprzętem itd. No cóż, lubię być przygotowany na wszystko.

Tyle na temat przygotowań. Jak wyszło w praktyce? Zacznę od samej konferencji bo będzie krótko. Powiem tylko tyle, że z mojej perspektywy było po prostu ok. Nie byłem tam jednak długo. Przyszedłem tylko na swoją prezentację, w końcu to był również urlop. Jeśli chodzi o mój występ, to osobiście jestem zadowolony. Na sali było mniej więcej 30 osób, sama prezentacja zajęła mi ok. 25 minut, a więc tyle ile powinna. Kiedy zacząłem mówić, czułem duże zdenerwowanie, ale po 2 slajdach, kiedy dotarło do mnie, że idzie dobrze, udało mi się rozluźnić. Niestety nie udało się mi się nakłonić do zadawania pytań, padło tylko jedno. Na koniec prezentacji poprosiłem również o feedback i udało mi się zdobyć jedną, ale cenną opinię. Jeśli ktoś z Was ma jeszcze jakieś uwagi to bardzo chętnie je poznam.

Co do feedback'u, to z jednej strony jego autor powiedział, że było ok, prezentacja miała dobry plan, a ja mówiłem jasno. Z drugiej stwierdził, że było "zbyt idealnie" i lepiej by było gdybym bardziej pokazywał emocje. Z tą opinią się zgadzam i wiem, że wynika to z tego, że poświęcam dużo czasu na przygotowania. W efekcie wynik końcowy może być trochę wyprany z uczuć, mało charakterystyczny, ale ja czuję się pewny siebie. Sądzę, że będę musiał nad tym popracować, chociaż będzie to walka z samym z sobą. Druga uwaga krytyczna dotyczyła tego, że za mało zaakcentowałem dlaczego mówię to co mówię, czemu uważam to za fajne. Kolejna lekcja do zapamiętania. Sądzę, że wynika to z tego, że zafiksowałem się na pewnym spojrzeniu na temat i zapomniałem, że będą mnie słuchać ludzie o różnych doświadczeniach.

Na koniec zamieszczam też link do mojej prezentacji.

CTE i wydajność

Home

Ten post będzie o tym jak można zrobić sobie krzywdę stosując skądinąd bardzo fajne narzędzia. W tym przypadku mam na myśli CTE (ang. Common Table Expressions). Moim zdaniem stosowane z umiarem podnoszą czytelność kodu, z drugiej jednak strony użycie CTE może wpłynąć negatywnie na wydajność naszych zapytań.

Należy pamiętać o tym, że CTE nie mają fizycznej reprezentacji w tempdb tak jak tabele tymczasowe czy zmienne tabelaryczne. Na CTE można patrzeć jak na taki tymczasowy, nie zmaterializowany widok. Kiedy MSSQL wykonuje zapytanie i napotka CTE to odwołanie do tego CTE zastępuję jego definicją. W związku z tym jeśli dane CTE jest używane kilkakrotnie w danym zapytaniu to ten sam kod zostanie wykonany kilka razy i MSSQL tego nie optymalizuje. Ten kod pokazuje to zachowanie:

WITH  Test (Id)  
AS (SELECT  NEWID())
SELECT * FROM Test
UNION ALL
SELECT * FROM Test

Na ekran zostaną wypisane 2 różne identyfikatory. Gdyby Test było tabelą otrzymalibyśmy ten sam wynik. W skrajnych przypadkach może to spowodować, że zapytanie będzie koszmarnie wolne. Optymalizacja jest natomiast prosta. Wystarczy w pewnym momencie wrzucić dane do tabeli tymczasowej i dalej używać tej tabeli zamiast odwoływać się do CTE.

Jakiś czas temu widziałem przypadek gdzie dzięki temu jakże prostemu zabiegowi zapytanie zamiast wykonywać się kilka minut wykonywało się kilka sekund!

Przydaś do rysowania wykresów

Home

Od jakiegoś czasu sporo pracuję z różnymi seriami danych numerycznych np.: sekwencje identyfikatorów metod wywołanych w programie. Serie takie mogą być bardzo długie i potrzebowałem narzędzia, które łatwo i szybko pozwoli mi je wizualizować czyli wygenerować wykres, tak abym mógł szybko ocenić co znajduje się w danym pliku. Kombajnów do rysowania wykresów jest dużo, choćby Excel, ale ja potrzebowałem czegoś jeszcze prostszego. Idealnie abym mógł po prostu zaznaczyć plik z danymi i z menu kontekstowego wybrać polecenie Narysuj wykres. Możliwe, że znalazłbym coś takiego, ale napisanie takie narzędzia samemu zajęło mi dosłownie chwilę.

Po pierwsze zdecydowałem się użyć biblioteki OxyPlot bo jest bardzo prosta w użyciu, a także radzi sobie z długimi seriami danych i pozwala narysować wiele różnych typów wykresów. W drugim kroku stworzyłem bardzo prostą aplikację z jednym oknem w WPF'ie. Do projektu dodałem referencje do bibliotek OxyPlot oraz OxyPlot.Wpf. XAML dla głównego i jedynego okna wygląda w następujący sposób:

<Window x:Class="DrawPlot.MainWindow"
        xmlns="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/presentation"
        xmlns:x="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml" 
        xmlns:oxy="http://oxyplot.codeplex.com"
        xmlns:local="clr-namespace:DrawPlot"
        Title="DrawPlot" Height="350" Width="525">
    <Window.DataContext>
        <local:MainViewModel/>
    </Window.DataContext>
    <Grid>
        <oxy:Plot Model="{Binding MyModel}"/>
    </Grid>
</Window>

Trzeci krok to napisanie klasy MainViewModel, która stworzy i zainicjuje obiekt klasy PlotModel. Obiekt ten będzie zawierał informacje potrzebne do narysowania wykresu i przy pomocy binding'u zostanie przekazany do kontrolki Plot. W podstawowej wersji kod tej klasy jest bardziej niż prosty. Zakładam z góry określony format pliku wejściowego tj. każda linia zawiera jedną liczbę, a część ułamkowa musi być oddzielona od części całkowitej kropką. Użyłem klasy LineSeries czyli rysuję wykres liniowy. W poniższym kodzie celowo pominąłem również bardziej przyjazną obsługę błędów czyli jeśli coś się nie powiedzie to po prostu wyświetlam treść błędu i zamykam aplikację.

namespace DrawPlot
{
    public class MainViewModel
    {
        public PlotModel MyModel { get; private set; }

        public MainViewModel()
        {
            try
            {
                var args = Environment.GetCommandLineArgs();

                var lines = File.ReadAllLines(args[1]);

                var lineSeries = new LineSeries();
                for (var i = 0; i < lines.Length; ++i)
                    lineSeries.Points.Add(new DataPoint(i, Double.Parse(lines[i], CultureInfo.InvariantCulture)));

                var model = new PlotModel(Path.GetFileName(args[1]));
                model.Series.Add(lineSeries);
                MyModel = model;
            }
            catch (Exception ex)
            {
                MessageBox.Show(ex.ToString());
                Application.Current.Shutdown();
            }
        }
    }
}

Ostatni krok to dodanie nowej pozycji do menu kontekstowego. Uzyskałem to przy pomocy dodania odpowiedniego wpisu w rejestrze. W moim przypadku skompilowana aplikacja znajduje się w lokalizacji T:\bin\DrawPlot\DrawPlot.exe.

Windows Registry Editor Version 5.00

[HKEY_CLASSES_ROOT\*\Shell\Draw plot]

[HKEY_CLASSES_ROOT\*\Shell\Draw plot\command]
@="T:\\bin\\DrawPlot\\DrawPlot.exe \"%1\""

Narzędzie jest bardzo proste, ale spełnia swoje zadanie. Możne je również łatwo rozbudować na przykład użyć innego rodzaju serii aby narysować wykres kołowy, dodać obsługę innych formatów plików wejściowych itd.

Niepozorna pomyłka

Home

Regularnie przeglądam różne portale na temat szeroko pojętego bezpieczeństwa w IT i co raz to dziwię się jak pozornie małe błędy programistów doprowadzają do poważnych problemów i awarii. Czytając ostatnio taki artykuł przypomniałem sobie rozmowę na temat implementacji stronicowania (ang. paging), czyli podziału dużej liczby rekordów na mniejsze porcje i przesyłanie tych porcji do klienta m.in. w celu ograniczenia ruchu w sieci.

W tym przypadku domyślna wielkość strony była skonfigurowana po stronie serwera, ale wysyłając żądanie klient mógł ją nadpisać i podać własną wielkość strony. Rozwiązanie w miarę standardowe, coś podobnego można zrobić odpytując Active Directory, o czym pisałem w tym artykule. Problem w tym przypadku polegał na tym, że wartość podana przez klienta nie była w żaden sposób sprawdzana po stronie serwera. Teoretycznie można więc było zażądać zwrócenie z serwera dowolnie dużej porcji danych. Innymi słowy, wysyłając żądanie wielkości kilku kilobajtów można było otrzymać odpowiedzieć wielkości na przykład 10 MB, a to przecież gigantyczne zwielokrotnienie. A gdyby takich żądań wysłać kilkadziesiąt, kilkaset, a może kilkanaście tysięcy, a do tego podmienić w żądaniu adres odbiorcy?

O czymś podobnym można było niedawno przeczytać w kontekście protokołu NTP. Wspomniany przeze mnie przypadek to w porównaniu z tym pikuś, gdyż użyty protokół komunikacyjny był specyficzny dla danej aplikacji, liczba użytkowników była niewielka itd. więc i zakres potencjalnego ataku był bardzo ograniczony. Z drugiej strony, skoro programista napisał taki kod raz, to może go napisać drugi, trzeci i w którymś momencie nie będzie to mała aplikacja. Na takie rzeczy należy, więc zawsze zwracać uwagę, nawet jeśli w danym przypadku wydaje się to nadmiarowe. Możliwe, że twórca kodu wybrał takie rozwiązanie celowo, ale równie dobrze może to być po prostu przeoczenie lub pomyłka.